De droom

Waar je ook gaat in Ghana, de droom van iedere voetballer is om in Europa te spelen. Voetbal is voor veel Ghanezen een manier om aan de armoede te ontsnappen, niet alleen voor henzelf maar ook voor hun extended families (broers, zussen, ooms, tantes...). De Ghanese voetbalinfrastructuur is zwak en daardoor is er weinig toekomstperspectief in Ghana zelf.

Andere tijden
Dat is niet altijd zo geweest. Ghana’s eerste president, Kwame Nkrumah, investeerde veel in het voetbal en Ghanezen hadden daardoor vertrouwen in het Ghanese voetbal. Opvallend is dan ook dat er tot de vroege jaren negentig weinig Ghanese voetballers naar Europa migreerden, terwijl in andere Afrikaanse landen zoals Kameroen, Senegal en Mali voetbalmigratie gedurende de jaren zestig en zeventig gestaag op gang kwam. Ghanese voetballers leken mee te gaan in de droom van Nkrumah van een sterk en onafhankelijk Ghaha, maar ook protectionisme speelde een rol waardoor verschillende transfers werden tegen gehouden.
 
Voetbalmigratie in stroomversnelling
Toen Nkrumah in 1966 ten val kwam, ging het snel bergafwaarts met het Ghanese voetbal. Faciliteiten die Nkrumah had aangelegd werden verwaarloosd en velden onbruikbaar. Eind jaren zeventig trekken de eerste voetballers naar Europa, begin jaren negentig komt de voetbalmigratie in stroomversnelling. Ghana’s overwinning op de Under-17 World Cup in 1991 en de daaropvolgende interesse vanuit Europese clubs speelde hierin een belangrijke rol.
 
Keerzijde
In 2010 speelden er ruim 350 Ghanese spelers buiten Ghana, van eredivisie tot semi-professioneel, de meesten van hen in Europa. Maar er is een keerzijde aan deze migratie. Handel in spelers is tegenwoordig big business, waar officials uit alle lagen van het Ghanese voetbal bij betrokken zijn. Dat er voor elke Essien of Appiah duizenden jongens zijn die niet slagen doet spelermakelaars doorgaans weinig. Vaak verkopen families hun hele hebben en houden om agents te kunnen betalen om een stage te regelen. Het komt zeer regelmatig voor dat spelers in de steek worden gelaten wanneer zij geen contract kunnen afdwingen in Europa. Illegaal, zonder familie, woonruimte en geld. Daarnaast belemmert migratie de ontwikkeling van de lokale competitie.